Adriaen Jan Nouwens

Vandaag 11 september in 1672 is in Loon op Zand gedoopt Adriaen Jan Nouwens. Adriaen is de zoon van Joannes Judocuszn Petrus Nouwens (1637-1698) en Cornelia Cornelius Christianusdr Borsten (1645-?)

Adriaen trouwt in januari/februari 1699 (ondertrouw 17 jan) in Waspik met Maria Jansen Cornelis Sprangers. Maria is gedoopt in Dongen op 25 april 1671 en is de dochter van Jan Cornelis Adriaens Sprangers en Maria Cornelissen Buijs.

ondertrouw Adriaen Jan Nouwens en Maria Sprangers - Waspik 1699
ondertrouw Adriaen Jan Nouwens en Maria Sprangers – Waspik 17 jan 1699

Dit stukje is wel heel lastig te lezen, gelukkig stuurde Reg me een transcriptie:

Op huijden desen 17en Jannewarij 1699
soo is in ondertrouw aengeteckent
adriaen janssen nouwens jonghman ende
marieken janssen sprangers bruijt
wonach(t)ich tot Waspick ende ver
claeren haer selleve aen te geven
benede de klasse van twee
duijsent gul(dens) drie voor de Bruijde
gom en Bruijt ses gul(dens)

Zo corrigeerde Reg ook de romantische gedachte over de dronken priester. Het stukje is afkomstig uit een gaardersregister. Wikipedia schrijft hier over:

De gaardersregisters bevatten de informatie over de belasting (impost) die moest worden afgedragen bij het sluiten van een huwelijk en bij het begraven, vaak werden de namen ook vermeld als de belasting nihil was. De huwelijksregisters bevatten de namen van de huwelijkspartners, de huwelijksdatum en/of de registratiedatum, de hoogte van de belasting en soms ook aanvullende gegevens, zoals burgerlijke staat en geboorteplaats. De begraafregisters bevatten de namen van de overledenen, de hoogte van de belasting, de begraafdatum en/of de registratiedatum en soms ook leeftijden en/of adres van de overledenen.

De kinderen van Adriaen en Maria worden Katholiek gedoopt. In het namenregister zijn ze eenvoudig onder elkaar te vinden.

dopen-nouwens-waspik-katholiek-1674-1810

Doopregister Rooms Katholieke Parochie 1674-1810 - Letter N
Doopregister Rooms Katholieke Parochie 1674-1810 – Letter N
i. Joanna Nouwens is gedoopt op 24 okt. 1699 in Waspik en overleden op 12 dec. 1699 in Waspik.
ii. Joannes Adriaansen (Jan) Nouwens is gedoopt op 18 jan. 1701 in Waspik en overleden op een onbekende datum.

Hij huwde op 28 dec. 1724 in Waspik Anna Mattijse, dochter van Mattheus de Bont en Joanna Peeterse Janssen (de Jongh), is gedoopt op 3 jan. 1699 in Waspik en overleden op een onbekende datum.

Kinderen van Joannes Adriaansen (Jan) Nouwens en Anna Mattijse de Bont

i. Adriaan Janse Nouwens is gedoopt op 7 nov. 1725 in Waspik en overleden op 11 feb. 1804 in Waspik.
ii. Joanna Nauwens is gedoopt op 8 jul. 1727 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
iii. Maria Nauwens is gedoopt op 7 aug. 1729 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
iv. Maria Nouwens is gedoopt op 17 jul. 1730 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
v. Matthaeus Janse (Mattieu) (Matthijs) Nouwens (Nauwens) is gedoopt op 30 jul. 1732 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
vi. Maria Nauwens is gedoopt op 7 okt. 1734 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
vii. Cornelia Janse Nouwens (Nauwens) [tr. Leijten (Lijten)] is gedoopt op 3 jan. 1737 in Waspik en overleden op 7 jan. 1815 in Waspik.
viii. Elizabeth Nauwens is gedoopt op 24 dec. 1738 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
ix. Joannes Nauwens is gedoopt op 20 apr. 1742 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
x. Joannes (Jean) Nouwens is gedoopt op 9 jun. 1744 in Waspik en overleden op 28 jun. 1817 in Waspik.
iii. Maria Nouwens is gedoopt op 7 sep. 1702 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
iv. Hubertus Ariens Nouwens is gedoopt op 4 nov. 1704 in Waspik en overleden op een onbekende datum.

Hij huwde (1ste) op 20 jan. 1730 in Waspik. Joanna Jans, dochter van Joannes Leijten (Lijten) en Joanna de Jongh, is gedoopt op 10 okt. 1707 in Waspik en overleden voor 1750.

Hij huwde (2de) IJken van Hasselt op 1 mei 1750 in Waspik. IJken is gedoopt Omstreeks 1705 en overleden op een onbekende datum.

Hubertus is de volgende in de stamreeks.

v. Maria Ariënse Nouwens (Nauwens) is gedoopt op 6 dec. 1705 in Waspik en overleden op 12 sep. 1780 in Waspik.

Zij huwde Johannes Janse Verschuren op 1 jun. 1732 in Waspik. Johannes Janse is gedoopt op 4 aug. 1696 in Waspik en overleden op 24 aug. 1767 in Waspik.

Kinderen van Maria Ariënse Nouwens (Nauwens) en Johannes Janse Verschuren

i. Johannes Janse Verschure is gedoopt op 13 mrt. 1733 in Waspik en overleden op 14 feb. 1799 in Waspik.
ii. Joanna Verschuren is gedoopt op 18 mrt. 1734 in Waspik en overleden op 19 nov. 1767 in Dongen.
iii. Adrianus Verschuren is gedoopt op 7 okt. 1735 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
iv. Maria Verschuren [tr. de Zeeuw] is gedoopt op 9 jan. 1737 in Waspik en overleden op 1 dec. 1801 in Waspik.
v. Wilhelmus Verschuren is gedoopt op 10 okt. 1738 in Waspik en overleden op 20 jul. 1810 in Waspik.
vi. Franciscus Verschuren is gedoopt op 1 mrt. 1740 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
vii. Anna Maria Verschuren is gedoopt op 8 feb. 1741 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
viii. Anna Maria Verschuren [tr. de Jong] is gedoopt op 1 nov. 1742 in Waspik en overleden op 31 jul. 1789.
ix. Hubertus Verschuren is gedoopt op 3 nov. 1744 in Waspik en overleden op 8 mei 1816 in Raamsdonk.
x. Franciscus Verschuren is gedoopt op 22 nov. 1745 in Waspik en overleden op 2 sep. 1783 in Waspik.
xi. Petrus Verschuren is gedoopt op 28 apr. 1746 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
xii. Dionisius Verschuren is gedoopt op 9 okt. 1747 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
xiii. Lambertus Verschuren is gedoopt op 5 nov. 1748 in Waspik en overleden op 17 nov. 1828 in Waspik.
vi. Hubertus Nouwens is gedoopt op 10 aug. 1708 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
vii. Cornelia Nouwens is gedoopt op 11 jul. 1710 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
viii. Joannes Nouwens is gedoopt op 11 apr. 1713 in Waspik en overleden op een onbekende datum.
ix. Cornelis Nouwens is gedoopt op 9 sep. 1714 in Waspik en overleden op een onbekende datum.

Hij huwde Helena (IJltje) (Aaltje) Clavere (Klaevers) op 15 mei 1746 in Waspik. Helena, dochter van Adriaan Cornelis Clavers en Maria Janse Snijders, is gedoopt op 1 jun. 1717 in Waspik en overleden op 21 mei 1792 in Waspik.

Kinderen van Cornelis Nouwens en Helena (IJltje) (Aaltje) Clavere (Klaevers)

i. Johannes Nauwens is gedoopt op 27 dec. 1751 in Waspik en overleden op een onbekende datum.

Er zijn niet veel persoonlijke details te vinden over Adriaen. Er is wel voldoende te vinden over Waspik in de periode van zijn leven.

De Heemkundekring ‘Op ’t Goede Spoor’ schrijft over die periode:

Overal waar de Fransen verschenen lieten zij hun sporen achter. Brandstichting, moord, plundering en verkrachting veroorzaakten veel leed. In 1672 hielden de Fransen in deze streek op ergerlijke wijze huis. Het dorp Dongen werd verwoest en twee dagen later (op 20 juli 1672) verbrandden zij de kerk en op vijf na alle huizen aan de Straat (de huidige Hoofdstraat) te ’s Gravenmoer. Maar ook aan de huidige Kerkdijk en de Wielstraat lieten ze hun vernietigende sporen na. Eén van de redenen van die brandschatting was het feit dat  ‘s Gravenmoer de geëiste belastingen niet vlot genoeg betaalde. Het ging over bedragen en vorderingen die redelijkerwijze niet op te brengen waren.  De door de Fransen opgelegde belastingen waren vele malen hoger dan de gewone lasten die de Staten eisten. Daarnaast werd nog geëist het Franse garnizoen te Grave van foerage te voorzien. Waspik werd gelast fl. 1250,- en 18 stuks vee per twee maanden af te dragen. Naast dit alles moesten nog tal van verplichte diensten verricht worden. Inundatie en inkwartiering zorgden voor een algeheel verlies van de oogst van landbouwproducten en vee. Veel vluchtelingen uit de dorpen, waar de Fransen brandstichtend doortrokken, streken met hun vee neer in de wei- en hooilanden van Waspik omdat zij zich daar onder de rook van de vesting Geertruidenberg veiliger achtten.

Na de verwoestingen in ’s Gravenmoer probeerden de andere dorpen zo snel mogelijk aan de onredelijke eisen te voldoen. Ook het Staatsleger eiste onder dreigementen veel leveranties. Dat werd echter door de Prins van Oranje later verboden. Jarenlang bleef de oorlogsdreiging boven Europa hangen.

Tot overmaat van ramp brak in 1701 de Spaanse Successieoorlog uit. Lodewijk XIV vond het wel een goed idee om de Spaanse troon aan zijn kleinzoon cadeau te doen. Aangezien een vijandelijke aanval in de Republiek tot de mogelijkheid behoorde, werd opnieuw besloten tot instelling van de inundatie rond Geertruidenberg. Die inundatie werd zelfs nog uitgebreid tot een heuse zuidelijke waterlinie die zich uitstrekte van Sluis tot Grave. Daarvoor werd onder andere een nieuwe afsluiting van de Donge bij Geertruidenberg, de z.g. Statendam, in gebruik was genomen. Ook in Waspik kwam een verdedigingswerk om die verdedigingslinie ‘waterdicht’ te maken. Op de plaats waar nu de Waspikse weg het dorp binnenkomt werd  een retranchement (verdedigingswerk) aangelegd. Dat moest voorkomen dat over de hoge zandrug (die niet onder water gezet kon worden) een oprukkende vijand uit het zuiden richting Geertruidenberg kon marcheren. De gevolgen waren onthutsend. In 1704 stond een groot deel van het dorp onder water. Bomen waren verrot, het meeste bouwland en de turfvelden waren onbruikbaar. Vele inwoners moesten elders ondergebracht worden aangezien hun huizen door het water niet meer bereikbaar waren. 

Maria wordt in oktober 1735  nog vermeld als getuige bij de doop van haar kleinzoon Adrianus en in november 1742 als getuige bij de doop van haar kleindochter Anna Maria Verschuren.

Adriaen overlijdt op 24 september 1748 in Waspik Hij is dan 76 jaar. De aangifte wordt gedaan door zijn schoonzoon Johannes Verschuren.

overlijden-adriaen-jan-nouwens-waspik-24-sept-1748