Credietvereeniging “De Hanzebank” te ‘s-Hertogenbosch

Locaties

Volgens het stadsarchief en de archieven van de KvK heeft de bank in ‘s-Hertogenbosch meerdere locaties:
– crediet vereeniging “de Hanzebank”
stationsweg 35
(hoek koninginnenlaan, naast de drakenfontein)


– Crediet vereeniging “de Hanzebank – Centrale Bank” 
schapenmarkt 6
(op de hoek naast het stadhuis, waar later de V&D zat)

Een lied

Liedje uit 1924 t. g. v. het faillissement van De Hanzebank Den Bosch.

“Ik heb nog maar net een hempie an.
Alles staat al bij oome Jan.”

Heel leuk is deze verwijzing naar Oome Jan, de lommerd. Nog bekender door het liedje over “Het bontje van ons moe”.
De dochter van Ome Jan in ‘s-Hertogenbosch, directeur van de Bank van Leening A.A.H. Bardie, was Zuster Sandra Bardie , non en kleuterleidster in Zaandam in de jaren 70. Door enig toeval de kleuterleidster van de schrijver van deze website.

Machtspolitiek

In een (nog te publiceren) wetenschappelijk artikel van DDr. Erik Sengers S.T.D. wordt de kwestie met de bank beschreven. Het artikel gaat over de machtspolitiek in de Norbertijner orde en de Romeinse Curia. Rondom de bank vooral vragen.

In a letter dated January 22, 1923, he [red: Nouwens] asked the director of the Hanzebank if he could keep the loan without interest that they were now calling. What did Nouwens need this money for, and what was the amount of the loan? As he had already received money from the Abbey while staying in Zürich, why did he also take a loan from the Hanzebank?

Meanwhile, the abbey refused to pay back Nouwens’ debts to the Hanzebank. Furthermore, there is a note written by Crets dated February 21, 1923, in which he confirms that he had received a number of unspecified documents which he declared provided “sufficient proof”. “Let us hope and pray that that case may have a happy ending.” What was the case to which Crets was referring, given that the Nouwens affair had been closed with his dismissal? His letters to Ondersteijn and the Abbot show that Nouwens was concerned about his public image: he wanted his relationship to the abbey to appear cordial to the outside world so as to end the rumors that were circulating about him at the Hanzebank, among his family, and in the movement of small entrepreneurs. Of course this was also in Nouwens’s own interests, as a good relationship would keep any (financial) claims at bay.

Faillissement toegelicht

De Zuid-Willemsvaart 10-04-1925

De heer Strijers is een van de Procuratiehouders van de Hanzebank in Tilburg ten tijde van het faillissement.

In (onder andere) de Echo van het Zuiden van 18 februari 1925 een uitgebreid verslag van het faillisement. https://kranten.salha.nl/issue/EvZ/1925-02-18/edition/null/page/3

Het centrum plaatste een dag eerder, 17 februari 1925 een samenvatting

FINACIEELE BERICHTEN FAILLISSEMENT „DE HANZEBANK” TE ‘s-HERTOGENBOSCH.

Het rapport van curatoren over het faillissement van de „Hanzebank” te den Bosch is vernietigend. Vooreerst wordt opgemerkt, dat tijdens de surseance van betaling tegenwerking werd ondervonden in den vorm van lijdelijk verzet van bestuur en directie der’ Hanzebank, welke zich In allerlei vormen voordeed. Als verkeerd bankbeleid meenen curatoren ook te moeten aanmerken het verschaffen van geheel of grootendeels ongedekte groote credieten aan bestuursleden, directie en ambtenaren, waardoor sterk de indruk wordt gevestigd, dat ten aanzien dezer categorieën de zakelijkheid verre te zoeken was. Voorts kwamen curatoren in het bezit van een reeds door de bewindvoerders toevallig ontdekte geheime boekhouding, welke door aanhechting van koperen afsluiting voor het personeel een in werkelijkheid gesloten boek was gebleven. In die boeken, betiteld met de uitheemsche benamingen „General Ledger”, „Adjustment Ledger” en „Investment Ledger”, waren ondergebracht de vele groote posten, welke de directie als dubieus beschouwde of die zij om haar moveerende redenen geheim had willen houden. De onmiddellijk aan de surseance voorafgegane periode, bleek nog in een ander opzicht merkwaardig te zijn geweest. Te elfder ure en wel twee dagen voor het sluiten der kassen, zijn namelijk door de Hanzebank nog aan de centrale Boerenleenbank gecedeerd een drietal groote vorderingen met alle daaraan verbonden borgtochten. Het feit. dat deze drie vorderingen alle betroffen personen, die leidende posities bij de Bank innamen, gaf aan bedoelde cessie een nog bedenkelijker karakter en werkte er uiteraard niet toe mee om den dunk van curatoren aangaande het gevoerde bankbeleid te verhoogen. Volgens bet verslag zullen crediteuren hebben te dragen een verlies van fl 2.533.678. Voor zoover curatoren reeds thans tot het uitspreken van een opinie Kunnen komen, meenen zij met een cijfer van in totaal 45 pct. niet ver van waarheid te zijn.

Van Hanzebank tot ING

Wikipedia beschrijft hoe de restanten van de Hanzebank langzaam onderdeel worden van een groter geheel en uiteindelijk ING bank wordt.
1927 Oprichting van de Nederlandsche Middenstandsbank (NMB), een fusie van de Algemeene Nederlandsche Centrale Middenstandsbank, de Hanzebanken, de BOAZ-banken en de Middenstandsbank voor Limburg. Drijvende kracht achter deze fusie was de Regeerings-commissie inzake het middenstandscrediet, met als voorzitter mr.dr. A. van Doorninck. De gang van zaken in het middenstandsbankwezen was desastreus, in die tijd gingen meerdere banken failliet door de situatie in de markt, maar met name door mismanagement. De commissie Van Doorninck onderzocht een reorganisatie en ging ervan uit dat er één centrale instelling voor middenstandskredieten moest komen, aansluitend op de bestaande instellingen. De concurrentie tussen de verschillende instellingen werd als een van de belangrijkste oorzaken van de problemen gezien.
1989 Fusie tussen de Postbank en de NMB tot NMB Postbank Groep: Postbank houdt eigen gezicht en gaat ook in effecten bemiddelen.
1991 Fusie tussen de NMB Postbank Groep en Nationale-Nederlanden tot de ING Groep
1992 Naamsverandering van NMB in ING Bank.